Wpływ czynników zewnętrznych na skórę

Według badań naukowych tempo starzenia się skóry jest tylko w 20% uwarunkowane genami, a aż w 80% zależy od czynników środowiskowych. Jednak jest to proces fizjologiczny i nieunikniony. Proces starzenia się skóry rozpoczyna się około 25-30 roku życia, choć na początku nie jesteśmy w stanie gołym okiem dostrzec pierwszych oznak starzenia. Wpływ czynników zewnątrzpochodnych na skórę powoduje starzenie egzogenne, które zależne jest od czynników środowiskowych, wśród których możemy wyróżnić m.in. promieniowanie UV, niewłaściwą dietę, brak aktywności fizycznej, dym papierosowy, czynniki atmosferyczne.

Głównym czynnikiem środowiskowym mającym wpływ na fizjologię skóry jest promieniowanie UV, które prowadzi do fotostarzenia. Najbardziej niebezpiecznym, dla skóry, jego rodzajem jest promieniowanie UVA, które przenika przez warstwę ozonową, chmury, mgłę, a nawet szyby okienne powoduje, że nasza skóra jest na nie narażona każdego dnia, przez cały rok. Aż 20% tego rodzaju promieniowania wnika do głębszych warstw skóry uszkadzając DNA i naturalny system odpornościowy skóry, a co za tym idzie powstają dermatozy, nietolerancje słoneczne oraz zwiększa się ryzyko wystąpienia nowotworów skóry. Ponadto dochodzi do przesuszenia skóry, zwiększonej pigmentacji, spada ilość komórek Langerhansa oraz następuje apoptoza czyli destrukcja komórek. Należy również dodać, że wszystkie te zmiany zachodzą bez widocznych objawów na powierzchni skóry, gdyż promienie UVA nie wywołują rumienia, który mógłby być dla nas sygnałem ostrzegawczym, tak jak jest to w przypadku promieni UVB.

Kolejnym czynnikiem zewnętrznym mającym wpływ na starzenie się skór,y jest zanieczyszczone powietrze. Cząsteczki zanieczyszczeń, co prawda nie wnikają w głąb skóry, ale niszczą jej barierę ochronną, a także zwiększają produkcję wolnych rodników powodujących przedwczesne starzenie się skóry, co prowadzi do utraty jej prawidłowego nawilżenia, jędrności, elastyczności oraz do poszarzenia kolorytu, szorstkości, nadwrażliwości, atopii czy trądziku różowatego. Jednak nie tylko na zewnątrz, ale też w budynkach gdzie jest klimatyzacja i brak odpowiedniej wymiany powietrza nasza skóra narażona jest na szkodliwy wpływ środowiska. Ponadto urządzenia biurowe (np. komputery, ksero, faksy), żarówki, świetlówki emitują pole elektromagnetyczne, które dodatkowo wpływa na powstawanie wolnych rodników.
Następnym czynnikiem zewnętrznym, na który należy zwrócić uwagę jest palenie papierosów. Na poziomie biologicznym papierosy działają w ten sam sposób co promienie UV – zmniejszają zdolności naprawcze i regeneracyjne skóry oraz wydłużają okres gojenia. Skóra palaczy staje się poszarzała, zanieczyszczona, skłonna do podrażnień i zaczerwienienia. Palenie przyspiesza też degradację kwasu hialuronowego w skórze, prowadząc do jej przesuszenia, zwiotczenia. Ponadto substancje zawarte w dymie papierosowym ograniczają przepływ krwi do skóry, przez co skóra jest niedotleniona i niedożywiona, co stanowi główny powód pogorszenia się jakości skóry i szybszą degradację jej struktur podporowych: kolagenu i elastyny, odpowiedzialnych za jędrność i elastyczność.

Gwałtowne zmiany temperatur, wiatr, mróz to kolejne czynniki, które dają się we znaki także skórze. Staje się ona sucha, matowa, szorstka i niekiedy zaczyna swędzieć i pękać. Skóra szczególnie źle znosi gwałtowne zmiany temperatury, które prowadzą do jej przesuszenia oraz pojawienia się naczynek i teleangiektazji. Reakcje skóry uszkadzają też funkcję bariery naskórkowej, a zmiany wilgotności zaogniają choroby skóry, takie jak łuszczycę czy atopowe zapalenie skóry. Kiedy na skórę działa chłodne powietrze, odbudowa funkcji bariery ochronnej jest wolniejsza, ilość lipidów międzykomórkowych w warstwie rogowej naskórka jest zredukowana, a objawy atopowego zapalenia skóry zaostrzają się. Skóra podczas niekorzystnych warunków pogodowych bywa bardzo wymagająca, dlatego należy pamiętać o jej odpowiedniej pielęgnacji i zabezpieczaniu przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi.

Do czynników przyspieszających starzenie się skóry można zaliczyć również brak snu i czasu na odpoczynek, stres, niedostateczne dotlenienie organizmu, niewłaściwą pielęgnację skóry, jak również nieodpowiedni dobór preparatów kosmetycznych do danego rodzaju cery, wieku i pory roku.
Aby móc jak najdłużej cieszyć się zdrowym i młodym wyglądem konieczna jest profilaktyka przeciwstarzeniowa, w której niezbędne są – samoświadomość oraz wiedza na temat tego jakie czynniki przyspieszają proces starzenia, a które go spowalniają. Dodatkowo pielęgnację skóry powinniśmy zmieniać w ciągu roku. Wiosną warto zadbać o jej odświeżenie i wzmocnienie, latem skóra potrzebuje lżejszych kremów niż w pozostałych porach roku, jesienią należy zadbać o regenerację i odbudowę, a zimą okryć składnikami lipidowymi, by mróz czy wiatr nie uszkadzały jej warstwy ochronnej. Dzięki temu można opóźnić nieuchronne oznaki czasu widoczne na skórze.